Gezin Jan Hagen en Grietje Steenbergen
Jan Hagen
Gedoopt 22 februari 1789
Gehuwd 14 januari 1814, Hoogeveen (bekijk de akte)
Gescheiden 1 juni 1818, Assen
Ouders: Jan Kaspers Hagen (Hendriks) en Maria Jans Jurriens
Arbeider
Grietje Steenbergen
Geboren 17 januari 1796, Hoogeveen
Overleden 28 juli 1870, Fluitenberg (Ruinen)
Gehuwd 14 januari 1814, Hoogeveen (bekijk de akte)
Gescheiden 1 juni 1818, Assen
Ouders: Jan Luchies Steenbergen en Zwaantjen Carsten
Swaantjen Hagen
Geboren 16 maart 1816, Molendijk (Hoogeveen)
Toon drie generaties
Naar de persoonsindex
Naar het trefwoordenregister
Op 14 januari 1814 trouwt Jan Jans Hagen met Grietje Steenbergen. Jan is zoon van een landbouwer en werkt dan als dagloner. Op 16 juni van dat jaar gaat hij met zijn schoonvader Jan Luchies Steenbergen naar notaris Meijer en laat daar de verkoop van een stuk grond aan hem vastleggen. Het gaat om een stuk groenland ter groote van 3 akker (acres) aan de Molendijk in Hoogeveen. De koopsom bedraagt 83 gulden en wordt contant afgerekend. Bij het passeren van de akte is predikant Anthonie Stephanus Bresser aanwezig als getuige. Het begin van een eigen boerenbedrijf is er.
Op 26 augustus 1815 gaat Jan weer naar notaris Meijer, nu met de broers Johan en Philip Hartman, twee gepensioneerde onderofficieren. Hij verkoopt hen "... een huisje zijnde gequoteerd op No. 424 staande en gelegen aan de Molendijk op het Hoogeveen, zoo als thans door Abraham Michiels word bewoond". Het staat kadastraal bekend als Hoogeveen sectie A blad 2, perceelnummers 537 en 538. Het gaat niet om een woning op de eerder van Steenbergen gekochte grond en het huis wordt dan dus niet door Jan bewoond (zijn dochter Swaantjen is volgens haar geboorteakte van maart 1816 geboren op adres De Molendijk B-480). Het pand wordt verkocht voor een prijs van 382 gulden. Levering en betaling zullen geschieden vanaf 1 mei 1816, dus een jaar later, in drie jaarlijkse termijnen.
Op 2 mei 1816, op de dag na het vervallen van de eerste termijn van 182 gulden van de broers Hartman, gaat Jan weer naar de notaris, nu naar Everhard Jan Witsenborg. Hij tekent daar een schuldbekentenis voor een lening van 200 gulden. Dat geld wordt hem geleend door molenaar Hendrik Hendriks Timmer uit Westerbork. Daarbij geeft hij als zekerheid, naast enige stukken land, ".. een huis en hof met No 424 gequoteerd". En dat mag niet, want dat huis was verkocht aan de broers Hartman.
Notaris Witsenborg lijkt het probleem te onderkennen. In de akte schrijft hij over het in zekerheid gegeven onroerend goed:
"... alles op 't Hoogeveen gelegen en volgens des debiteurs seggen, nadat dezelve door ons notaris voor de straffen op bedriegerie en misleidinge bij de wetten bepaalt gewaarschuwt was, aan hem in eigendom toebehorende en met geen ander speciaal verband of hypotheek beswaart".
Een dergelijke formulering was toen gebruikelijk bij zekerheidsstelling, maar de toevoeging "volgens des debiteurs seggen" wijst erop dat Witsenborg Jan er nadrukkelijk naar gevraagd heeft. Toch wordt de akte gepasseerd en ondertekend door Jan Jans, door molenaar Timmer, notaris Witsenborg en twee getuigen. Een maand later, op 6 juni 1816, is Hendrik Hendriks Timmer terug bij notaris Witsenborg. Hij haalt een grosse (afschrift) van de akte. Kennelijk heeft hij het probleem ontdekt, Timmer zal met de grosse naar de autoriteiten gestapt zijn.
Er is waarschijnlijk iets misgegaan met de betaling van de eerste termijn door Hartman. Jan mocht op 1 mei 182 gulden verwachten, maar kreeg dat geld vermoedelijk niet. Dat kan verklaren waarom hij op 2 mei een lening afsloot. Hij heeft misschien gedacht dat door het uitblijven van de betaling de koop ontbonden was, de levering van het huis zou immers ook op 1 mei 1816 plaatsvinden. Het is ergens in deze periode, kort na de geboorte van zijn dochter Swaantjen, dat Jan Jans met de noorderzon vertrokken moet zijn. Hij zag kennelijk geen andere uitweg meer.
Ruim een jaar later gaat Grietje naar de 'regtbank ten eersten instantie' in Assen en verzoekt ontbinding van haar huwelijk. In een vonnis van 1 juni 1818 wijst de rechtbank haar vordering toe, onder voorwaarde van een publieke oproep. Na een laatste vergeefse oproep tot verschijnen aan Jan Jans Hagen in de provinciale courant van 14 juli 1818 wordt het huwelijk op 25 juli 1818 ontbonden.
Op 24 maart 1821 verschijnt de heer S. Previjt, ontvanger der Registratie en Domeinen in Meppel, bij notaris Meijer in Hoogeveen. Previjt vraagt notaris Meijer om publiek te doen verhuren twee stukken land in de gemeente Hoogeveen, "... toebehorende aan den gecondemneerden doch voorvlugtigen Jan Jans Hagen ... overeenkomstig Proces Verbaal van Sequestratie van den derden maart achttien seventien.". Op drie maart 1817 was Jan's veroordeling dus al een feit, want op die dag werd zijn land door Domeinen in bewaring genomen.
Van Jan Jans Hagen is na 1821 niets meer bekend. Grietje hertrouwt op 15 april 1820 met Jan Jans Sol uit Fluitenberg. Ze gaan ook wonen in Fluitenberg en krijgen samen kinderen. Met Jan Jans Sol haalt Grietje haar 50-jarig huwelijk, ze overlijdt op 28 juli 1870.
Volgens de volkstelling van 1829 woont de dan 12-jarige Swaantje Hagen op adres De Huizen 579. Op hetzelfde adres woont Lucas Steenbergen, de jongere broer van Grietje. Grietjes ouders zijn dan al overleden. Swaantje trouwde in 1839 met Arend Roelofs Knippels uit Ruinen, ze krijgen 9 kinderen.