Gezin Jan Hendriks Hagen en Grietje Lamberts Hartman
Jan Hendriks Hagen
Geboren 1690, Alteveer
Overleden 1773, Hollandscheveld
Gehuwd 1722, Hoogeveen
Andere partner(s): Marretje Caspers
Ouders: Hendrik Jans Hagen en Albertje Jans
Schipper en vervener
Grietje Lamberts Hartman
Geboren 1700, Hoogeveen
Gehuwd 1722, Hoogeveen
Hendrik Jans Hagen
Geboren maart 1723
Overleden 27 januari 1808
Partner(s):
- Trijntien Harms Klinkien. Gehuwd 1755, Hoogeveen
Liesebet Hagen
Geboren september 1724
Begraven 22 december 1769, Hoogeveen
Jan Jans Hagen
Gedoopt 4 augustus 1726, Hoogeveen
Jan Hendriks staat vermeld in het haardstedenregister van 1724 t/m 1733 als Jan Hendriks Hagen of als Jan Hendriks Tuijten. Jan Hendriks wordt schipper genoemd in 1758, 1764 en 1774. Hij bewoont dan een grote woning aan de noordkant van het (nu gedempte) Hollandscheveldsche Opgaande, enige honderden meters ten westen van de Riegshoogtendijk in wat nu Hollandscheveld heet. Verschillende bronnen noemen Jan Hendriks als een grote vervener in het gebied.
In die tijd ziet het Hollandsche Veld er nog anders uit. Van oorsprong is het een hoogveengebied. De foto hiernaast toont zo'n gebied. Het is een landschap van bossen, heide, vennen, gras en vooral veenmos. Het is het veenmosplantje dat het gebied in de loop van de eeuwen z'n turf bezorgt. Veenmos groeit naar boven en sterft daarbij van onderen af. Dat gebeurt met een tempo van ongeveer 1 millimeter per jaar. Door de eeuwen heen zijn zo metersdikke lagen veenmosresten gevormd. Die veenmosresten werden afgestoken en te drogen gelegd. Als zogenaamde turven werden ze afgevoerd en als brandstof verkocht. Veenmosturf heeft een vrij hoge verbrandingswaarde en levert een schone verbranding zonder veel as. Turf was de meest gebruikte brandstof in die tijd.
Verveners kopen of pachten een stuk veengrond en steken de turf af, waarmee ze kunnen worden beschouwd als de oliebaronnen van hun tijd.. Daartoe worden eerst sloten en kanalen gegraven, enerzijds om de waterstand te regulereren, anderzijds om de turf af te kunnen voeren. Zo onstaat een stelsel van lange, rechte vaarten en opgaanden, met op regelmatige afstanden kleinere zijkanalen, de zogenaamde wijken. Wanneer het veen tot op de diepere zandlaag was afgegraven werd de bodem vruchtbaar gemaakt en verkocht als landbouwgrond. Soms werden er bossen aangeplant. Niet alleen voor de bosbouw, ook in de hoop dat de bodem door humusvorming vruchtbaar zou worden. Zo is het huidige landschap ten zuid-oosten van het huidige Hoogeveen gevormd. De foto toont overigens het Engbertsdijksveen in Kloosterhaar. Op veilige afstand van de Hagen's is nog hoogveen te vinden.
Op 7 februari 1733 vindt er een momberafrekening plaats voor de kinderen van wijlen Grietje Lamberts Hartman. Hoofdmomber (voogd) wordt Jan Lamberts Hartman, medemombers Fake Jacobs Mol, Hendrik Hagen en Harm Oldewortel. Er wordt turf en graafloon afgerekend, zodat Jan Hagen naast schipper ook nog vervener is geweest. Op 25 januari 1752 vindt er door de mombers een eindafrekening plaats met Elisabeth en Hendrik. Broer Jan is dan blijkbaar al overleden. Hoofdmomber is dan inmiddels Arend Jans Hartman en medemombers zijn Christiaan Hartman en Hagen Hendriks Hagen. Op 23 januari 1758 wordt Jan Hendriks Hagen hoofmomber met als medemomber Hagen Hendriks (een oom?) over zijn zusje Lammigje Hendriks Hagen.
Bron: Drents Archief
Bronnen: https://tienkamp.wordpress.com/genealogie-jonge-vos/genealogie-hagen/